Amerikalı gazeteci Evan Gershkovich’in casusluk davasında bugün açıklanması beklenen karar, Rusya ile ABD arasında olası bir esir takasına zemin hazırlayabilir. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Wall Street Journal muhabirini de kapsayan bir takası görüşmeye istekli olduğunu ifade etti. Kremlin müzakerelerin gizli kalması gerektiğinde ısrar etse de, takas tartışması Rusya’da tutuklu bulunan Amerikalılar ve yurtdışında tutulan Ruslarla ilgili çeşitli vakaları gün ışığına çıkardı.
Mart 2023’te Yekaterinburg’da gözaltına alınan Evan Gershkovich, ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) adına bir Rus tank üreticisi hakkında sır toplamaya çalışmakla suçlanmıştı. Hem Gershkovich hem de ABD’li yetkililer casusluk suçlamalarını reddetti.
Bir diğer kayda değer vaka ise, 2018 yılında tutuklanan ve daha sonra casusluk suçlamasıyla 16 yıl hapis cezasına çarptırılan, birden fazla vatandaşlığa sahip eski bir ABD deniz piyadesi olan Paul Whelan’dır. Whelan tutuklandığı sırada bir otomobil parçaları tedarikçisi olan BorgWarner’da çalışıyordu. ABD hükümeti hem Gershkovich hem de Whelan’ı “haksız yere gözaltında tutulan” kişiler olarak sınıflandırarak gözaltılarının siyasi amaçlı olduğuna inandığını belirtti.
Ayrıca Radio Free Europe/Radio Liberty muhabiri Alsu Kurmasheva da Ekim 2023’te Kazan’da gözaltına alındı. Başlangıçta yabancı ajan olarak kayıt yaptırmamakla suçlanan Kurmasheva, şimdi de Rus ordusu hakkında yanlış bilgi yayma suçlamasıyla karşı karşıya ve bu suçlama 15 yıl hapis cezasıyla sonuçlanabilir.
Rus ve İngiliz çifte vatandaşı olan Vladimir Kara-Murza, vatana ihanetten hüküm giydikten sonra Sibirya’da 25 yıl hapis cezasını çekiyor. Rusya’nın Ukrayna’daki eylemlerine muhalefeti ve yaptırımları savunmasıyla tanınan Kara-Murza, iki zehirlenme girişiminden kurtuldu ve parmaklıklar arkasında bile sesini duyuran bir muhalif olmaya devam ediyor.
Rusya, aralarında Berlin’de bir Çeçen-Gürcü muhalifi öldürmek suçundan Almanya’da ömür boyu hapis cezasına çarptırılan Vadim Krasikov’un da bulunduğu bazı vatandaşlarının iadesine ilgi gösterdi. Putin Krasikov’un Gershkovich ile takas edilebileceğini ima etmişti.
Bir başka Rus vatandaşı Vladimir Dunaev de Ocak ayında ABD’de “Trickbot” kötü amaçlı yazılım paketiyle ilgili siber suçlardan beş yıldan fazla hapis cezasına çarptırıldı.
Bir Rus milletvekilinin oğlu olan Roman Seleznev, ABD’deki işletmelere yönelik ve önemli mali kayıplara yol açan büyük bir siber saldırıdan hüküm giydikten sonra ABD’de 27 yıl hapis cezasına çarptırıldı. 2017’de verilen ceza, ABD tarihinde bilgisayar korsanlığıyla ilgili suçlar için verilen en uzun ceza.
Her iki tarafın da seçeneklerini ve söz konusu tutukluların değerini değerlendirdiği görülürken, potansiyel esir değişimi hassas bir diplomatik mesele olmaya devam ediyor.
Reuters bu makaleye katkıda bulunmuştur.
Bu makale yapay zekanın desteğiyle oluşturulmuş, çevrilmiş ve bir editör tarafından incelenmiştir. Daha fazla bilgi için Şart ve Koşullar bölümümüze bakın.
